4 Ocak 2015 Pazar

Euzu Besmele'nin Arapça Türkçe Yazılışı Okunuşu ve Anlamı

Euzu Besmele'nin Arapça Türkçe Yazılışı Okunuşu ve Anlamı..
Arapça Bismillahirrahmanirrahim;
بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم

Eûzu billahi mineş-şeytânirracîm.
Bismillahirrahmanirrahîm.


اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ



Euzu besmele Euzu Besmele Yazılışı Okunuşu ve Anlamı !

Euzu Besmele Anlamı


Kovulmuş Şeytan’ın şerrinden Allah’a sığınırım.
Rahman ve Rahim Olan Allah’ın Adı ile..
Besmelenin anlamı Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla demektir.
İslam dininde yapılması meşru olan helal her işe başlarken çekilir
''BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİYM'' olarak okunur
Hayırlarla..
 
Besmele, dilimize genellikle "Rahman ve Rahîm olan Allah adıyla" şeklinde çevrilmektedir. Bu cümlede zikredilmeyen fakat her besmele, okuyanın başlayaca­ğı işe göre niyetinde bulunan "...okuyorum, başlıyorum, yapıyorum, yiyorum,.." gi­bi bir yüklem vardır. "Allah'ın adıyla yemek, okumak" ifadesinden Türkçe'de "yenen ve okunanın Allah'ın adıyla birlikte yenildiği veya okunduğu" anlaşılır. Bu mâna kastedilmediğine göre maksadı doğru anlatabilmek için besmeleyi "Rah­man ve rahîm olan Allah adına,... adını anarak,... Allah'tan yardım dileyerek..." şekillerinde çevirmek de uygun olur.

Kul, herhangi bir davranışta bulunurken, önemli bir işe teşebbüs ederken ön­ce"eûzü" çekerek muhtemel olumsuz etkileri defetmekte, sonra da besmeleyi okuya­rak "kendinin tek başına yeterli olmadığını, basan ve gücün ancak Allah'tan gele­bileceğini, Allah'ın yeryüzünde halife kıldığı bir varlık olarak O'nun mülkünde, O'nun adına tasarrufta bulunduğunu, asıl mâlik ve hâkim olan Allah'ın koyduğu sınırları aşarsa emanete hıyanet etmiş olacağım..." peşinen kabul etmekte ve bun­dan güç almaktadır.

Burada tevhid cümlesinin mânası da üstü kapalı olarak mev­cuttur. Zira nasıl ki tevhid cümlesinde "lâ ilahe" denilerek önce bütün sahte tanrı­lar zihinlerden siliniyor, sonra da "illallah" ifadesiyle hakiki, tek, eşi ve benzeri bulunmayan Tanrı (Allah) kalbe ve zihne yerleştiriliyorsa, eûzü besmele çekildi­ğinde de önce kulluk ilişkisine engel olan kirli çevre temizleniyor, sonra da bu İliş­kinin en uygun anahtarı kullanılmış, doğru kapılar açılmış, sağlıklı bağ kurulmuş oluyor.

Allah yerine "tanrı", rahman yerine "esirgeyen", rahîm yerine de "bağışla­yan" kelimelerinin kullanılması bu isimlerin anlamlarını tam olarak karşılamaz. Çünkü Allah ismi, bu isme hakkıyla lâyık olan "tek, eşsiz, benzersiz, bütün kemal sıfatlarına sahip ve eksikliklerden uzak, varlığı zaruri (olmazsa olmaz), yokluğu düşünülemez" olan yüce zâta mahsustur; bu sıfatları taşımayan hiçbir varlığa Al­lah denemez.

Halbuki insanların uydurdukları, kendilerine göre bazı nitelikler yükledikleri mâbudlara tanrı denebilir, Başka bîr deyişle tanrı kelimesi Allah için de kullanılabilir, halbuki Allah ismi O'ndan başka hiçbir varlık için kullanılamaz ve Arap dilinde de kullanılmamıştır.

Kur'an dilinde Rahman sıfat-ismi de Allah'a mahsustur, başka hiçbir varlık İçin kullanılmamıştır. Rahman "en uzak geçmişe doğru bütün yaratılmışlara son­suz ve sınırsız lütuf, ihsan, rahmet bahşeden" demektir. Rahman,rahmetiyle mu­amele ederken buna mazhar olan varlığın hak etmesine, lâyık olmasına bakmaz, bu sıfatın tecellisi yağmur gibi her şeyin üzerine yağar, güneş gibi her şeyi ısıtır ve aydınlatır.

Rahim "çok merhametli, rahmeti bol" demek olup bu sıfatla kullar da nite­lenebilir. Allah'ın rahîm sıfat-ismi O'nun, daha ziyade kullarının gelecekte elde etmek üzere hak ettikleri, lâyık oldukları sınırsız rahmetini, lütuf ve merhametini ifade etmektedir. "Esirgemek" ve "bağışlamak" bu sonsuz, engin ve etkisi çeşitli rahmetin ancak bir parçası, etkilerinin yalnızca bir çeşididir.
EUZUBİLLAHİMİNEŞŞEYTANİRRACİM
BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Manası:
Lanetlenmiş kovulmuş şeytanın şerrinden alemlerin Rabbı olan Allah’a sığınırım.
Rahman ve Rahim olan Allah’ın adı ile başlarım.
Euzu Besmele, Yüce Allah’a ilticadır, sığınmadır.
Besmele her şeyin anahtarıdır.
Unutulursa, hatırlanınca: “Bismillahi evvelihi ve ahirihi” denilir.
Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur:
– “Euzu Besmele çeken, sabahtan akşama şeytanın şerrinden emin olur” (Ramuz’ul Ehadis: 433/5)
Kur’an’da şöyle bildirilmiştir:
– “Kim Rahman’ı zikretmekten gafil olursa; yanından ayrılmayan bir şeytanı ona musallat ederiz” (Zuhruf:36)
Bir ayette de:
– “Benim ihlaslı kullarım üzerinde şeytanın bir ağırlığı, hakimiyeti olmayacaktır” (İsra:65)
Bir sözcüğün ne anlama geldiğini anlayabilmek için öncelikle o sözcüğün aslını araştırmak, metot olarak takip edilecek ilk ve en önemli aşamadır. Sözcüğün kökünü araştırmaya matuf bu tür çalışmalara farklı tesmiyelerle iştikak, etimoloji, kök bilim denir. Daha sonra bu sözcüğün ve türevlerinin birincil anlamları, ardından gelebilecek diğer anlamları, farklı telif edilme gayelerine matuf olarak deyim veya cümle içinde söyleyiş ve yazılış şekilleri, bunların başka unsurlarla meydana gelen söz ve anlamları ve kelimenin anlam bakımından geçirdiği olumlu ve olumsuz evreler, sırasıyla bir sözcüğün ne anlama geldiği hakkında sağlıklı bilgi verecektir. Biz de bu çalışmamızda besmelenin öncelikle etimolojik açıdan yapısını, anlamını ve ardından önemini araştıracağız.
Besmelenin Yapısı
"Bismillâhirrahmânirrahîm" lafzı diğer bir tabirle "Besmele" yapı olarak " -Fa’lele’ vezninde olup, başlarken bir ilgi edatı ile bir izafet tamlaması, iki sıfat tamlamasından meydana gelmiş müstakil ve faydalı cümle kategorisinde cümledir. Diğer bir tabirle açılımı (bi-ism-allah-rahman-rahim) şeklinde beş ayrı kelimeden meydana gelir. Arap dilinde iki ya da daha fazla kelimeden farklı anlamlı bir kelime oluşturulması anlamına gelen "naht yöntemi" ile karşımıza çıkan yeni bir kavram olarak kısaca "besmele’ denilmiştir1.
Kendinden önce var olduğu takdir edilen hazfedilmiş bir cümlenin mukabili bir cümle olduğu da söylenebilir. Müfessirlerin çoğunluğunun takdiri de bu şekildedir. Bu durumda "Bismillâhirrahmânirrahîm" derken, sarf ilmine göre takdiri "Bismillâhirrahmânirrahîm" de!,  "Oku: Bismillâhirrahmânirrahîm" "Bismillâhirrahmânirrahîm diye başlıyorum." veya buna benzer yapılacak bütün takdirler olabilir. Bu takdirlerden örnek olarak -söyle, takdiri aynı zamanda risalete işaret etmektedir. Zira emr-i ilahi olarak bu emir Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)’e tevcih edilerek aynı zamanda bir vazife tebliği edilmektedir.
Kur’ân-ı Kerîm’de Tevbe sûresi dışında diğer bütün sûrelerin başında ve Neml Sûresi’nin 30. ayetinde zikredilmiştir. Bu itibarla Kur’ân ayeti olduğunda şüphe yoktur2.
a- Bâ harfi
Besmelenin ilk kelimesi "bâ" harfidir. Bu harf zâhir ve muzmar (açık gizli) ismi cerr eden harftir. Kendisinden sonra gelen ismi zahiri, takdiri veya mahalli olarak cerr eder. Bu belki de biz kulların Cenab-ı Hakk’ın huzuruna münkesir bir kalple gelmemiz gerektiğine işaret etmektedir.
Bu harfi cerrin en önemli özelliklerinden biri de faili mef’ûl yaparak fiilin müteaddi olmasını sağlamaktır. Sarih olmayan mef’ûlün bihlerin başına gelir. Kullanıldığı manalar o kadar çoktur ki, önce asli vazifesi olan ilsâk/bağlamak3 için gelir. Kendi arasında da hakiki ve mecâzi ilsâk diye ikiye ayrılır. Cerden sonraki durum önceki şeyin sebebini ve illetini bildiren sebebiyet/ta’lil için olabilir. Alet isimlerinin başında yardım dilemek için istiâne bâ’sı olabilir4. Zaman veya mekan manasını içeren  manasına zarf olarak kullanılır. Faili mef’ul yaparak fiilin müteaddi olmasını sağlar. Yani lazım fiili müteaddiye çevirir5. Yerine göre bazen mahallinde bedel olur. Beraber oluş anlamına gelen musâhabe bildirebilir. Bir şeye temas ve ilgiyi ve o şeyin ne halde olduğunu gösteren mulâbese veya hal için gelebilir. Bir bütünden bir kısmını gösterme denilen teb’iz için gelebilir. Mucâveze için gelebilir.  edatının manasında isti’lâ için gelebilir.  edatının manasında gâye için gelebilir. Bazen tekid için gelebilir. Ayrıca Kur’ân-ı Kerîm’de ortak mana ifade eden yerlerin olduğu da sıkça görülmektedir6.
Tefsirlerde öne çıkan genel tercih bu harfin diğer anlamlarının yanı sıra öncelikle musâhabe, ardından ilsak ve istiâne manalarında gelmiş olduğudur. Musâhabe ile beraberlik anlaşılmaktadır. Yani besmele Allah’la beraberliği hatırlatmaktadır. İlsak anlamı Allah’a adeta sarılmayı imâ ve işaret eder. İstiâne de sadece O’ndan yardım dilemeyi tedâi ettirir. Burada istîrâdi olarak belirtmeliyiz ki ihtiva ettiği bütün manaları tek bir kelime ile Türkçemize çevirmemiz mümkün değildir.
Bu makamda dikkatimizi çeken bir diğer husus da "bâ" harfinin genel kaideye göre ayrı yazılması gerekirken "isim" kelimesine bitişmiş olarak yazılıyor olmasıdır. Bu mevzuda harfin yukarıda naklettiğimiz anlamlarının yazı halinde de adeta birbirinden ayrılmaz, parçalanmaz bütünlük taşımasına işaret ettiği söylenebilir. Ve yine bu nüktenin de Türkçemize nakledilmesi mümkün olmasa gerekir.
b- İsim kelimesi
Besmele’deki ikinci unsur "isim" kelimesidir. Bu kelime dilimizde kullana geldiğimiz bir varlığa konulan adın karşılığı isim mi yoksa "esmâ-i hüsnâ" terimi içerisinde yer alan başka bir anlamda mıdır, diye tartışması yapılmıştır. Dolayısıyla "Allah’ın adı" denildiğinde O (c.c)’nun bütün esmasını da ihtivâ eden bir isim olarak mı tahayyül etmeliyiz? Ki hakikatin de herhalde böyle olması daha muvafıktır.
Bu kelime yapı olarak ya  yani "yükseldi, yüksek oldu veya yüceldi" anlamlarını veya kelimesinden "alâmet ve işâret olma" anlamlarına gelir. Makama göre her iki anlamda uygundur. Dolayısıyla Allahu Teâla hem zâtı hem esmâ-i hüsnâsı hem bütün tasarrufu ile yüce ve yüksektir. Hem de yine başka hiçbir şeye benzemeyen zâtı ile adeta eşsiz bir alamettir.
c- Lafz-ı Celâle "Allah"
"Allah’ kelimesi içinde had ve sınırı olmayan O (c.c.)’nun zatını, sıfatlarını, fiilleri ile bütün esmasını da ihtivâ eden câmi bir özel isimdir. Dolayısıyla "Allah" denildiğinde akla kuşatılamayan bütün sıfatları ile birlikte bir Allah anlayışı çıkmakta. "Bütün esma-i hüsnanın ifade ettiği manalar ile bütün sıfat-ı kemaliyeye Lâfza-i Celâl olan 'Allah' bil’iltizam delalet eder. Sair ism-i haslar yalnız müsemmalarına delalet eder. Sıfatlara delaletleri yoktur. Çünkü sıfatlar, müsemmalarına cüz olmadığı gibi aralarında lüzum-u beyyin de yoktur. Bu itibarla ne tazammunen ve ne iltizamen sıfatlara delaletleri yoktur. Amma Lâfza-i Celâl bil-mutabakat Zât-ı Akdes’e delalet eder. Zât-ı Akdes ile sıfat-ı kemaliye arasında lüzum-u beyyin olduğundan sıfatlara da bil-iltizam delalet eder. Ve keza uluhiyet ünvanı sıfât-ı kemaliyeyi istilzam etmesi, ism-i has olan “Allah”ın da o sıfatı istilzam ettiğini istilzam ediyor. Ve keza “Allah” kelimesi de nefiyden sonra sıfatlar ile beraber düşünülür. Binaenaleyh “Lâ ilahe illallah” kelâmı, esma-i hüsnanın adedince kelâmları tazammun ediyor. Bu itibarla, şu kelime-i tevhid kelâmı, delalet ettiği sıfatlar itibariyle bir kelâm iken bin kelâm oluyor. ‘Lâ Hâlıka illallah’, “Lâ Fâtıra, Lâ Râzıka, Lâ Kayyume illallah” gibi... Binaenaleyh terakki etmiş olan zâkir bir zât, bu kelâmı söylerken içindeki binlerce kelâmları söylemiş oluyor.7’ Yoksa örneğin "Tanrı" kelimesi bu manaları kuşatan kapsayıcı bir kelime olamaz. Allah Lafz-ı Celâle Kur’ân-ı Kerîm’de yaklaşık iki bin yedi yüz kez kendi anlamında zikredilmiştir.
Allah Lafz-ı Celâlenin kelime biçimlerinin yapısını inceleyen morfoloji açısından en dikkat çekici özelliği kelimeyi oluşturan harflerinin her birisinin eksilmesi durumunda dahi yine "Allah" anlamı veriyor olmasıdır.  kelimesinin başındaki "elif" kaldırıldığında yine "Allah’ anlamı verecek olan  "lillah" lafzı kalır.  kelimesin başındaki "lam" harfi kaldırılacak olursa yine "Allah" anlamı verecek olan  "leh" kalır.  kelimesin başındaki "lam’ harfi kaldırılacak olursa  "hu/huve" kalır ki Zât-ı Ecell-i A’lâ’ya has bir ünvân olan "Allah" demektir.  harfi aynı zamanda İsm-i A’zâm arasında sayılmaktadır.
Etimolojik açıdan değerlendirecek olursak, Allah  Lafz-ı Celâlesinin kökü ile ilgili birkaç görüş ileri sürülmüştür. Bunlardan ilki bu kelimenin herhangi bir kelimeden türetilmeden aynen kullanıldığı ve Allahu Teâla hakkında özel bir isim olduğudur. Halil b. Ahmed (ö. 170/786) "Allah" lafzının Allahu Teâlâ’ya has bir isim olduğu konusunda ittifak ettiğini söyler8.
Allah isminin türetilmiş bir isim olduğunu söyleyenler ise farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. Bir görüşe göre bu kelime "ilâh’ kelimesinden türemiş olup  (elehe-ye’lehu) fiilinden gelir. Bu fiilin anlamı teabbüd etmek, kulluk etmek demektir9.
 (elehe-ye’lehu) maddesinin  yani  "Sakin oldum kemâle erdim" gibi anlamları da vardır. Bu anlam çerçevesinde insanın kâinatın hercü mercliği içinde sığınacağı ve sükûnete ulaşacağı tek melcenin Allah (c.c) olduğu hakikati yatmaktadır.
Diğer bir görüşe göre bu kelime  (elihe-ye’lehu) yani  hayret ve şaşkınlık içinde kalmak, gönülden bağlanıp sığınmak anlamına gelmektedir10. Zira kul Rabbinin esmâsı, sıfatları ve azameti karşısında hayretler içinde kalır.
Lafz-ı Celâlin yine aşk ve vecd karşısında hayret, şaşkınlık ve aklın gitmesi anlamı ihtivâ eden  kelimesinden geldiği de söylenmiştir11. Bu itibarla hayret makamına işaret eder.
 (velehe) kelimesinin  yani "çocuk annesine sığındı" manası da vardır12. Bu itibarla da Allahu Teâla kendisine sığınılacak ve ilticâ edilecek yegâne Zât’tır.
Lafz-ı Celâle ile alakalı olduğu söylenilen bir diğer kelime de  (lâhe-yelûhu), yani "serâb oldu, gizlendi, duyu idrakinin ötesinde kaldı" demektir13.
 (lâhe-yelûhu) maddesinin "irtifa etti, yükseldi" anlamı da vardır14. Güneşe de yüksekliğinden dolayı  denilmiştir. Bu itibarla da Allahu Teâla yücelerin yücesi en âli olandır. Aynı zamanda kendisine şirk koşulmaktan da her dâim münezzeh, muallâ ve müteâldir. Bu itibarla Allahu Teâla dünya hayatında mahlukatından gizli olan en Zâhir’dir. O’nu gözler ihata edemez, Ancak O her şeyi görür, gözetir. Gözler O Mevcûdu görmek ve ihâta edebilmek için maddeden tecerrüd etmek, dünya hayatının kaydından çıkması gerekir.
Yukarıda zikrettiğimiz anlamlar çerçevesinde Lafz-ı Celâle teabbüd etmek, kulluk etmek, insanın kainatın hercü mercliği içinde sığınacağı ve sükûnete ulaşacağı tek melcenin Allah (c.c) olduğu, Rabbinin esmâsı, sıfatları ve azameti karşısında hayretler içinde kaldığı, gönülden bağlanıp sığınıldığı, O’na olan aşk ve vecd karşısında hayret, şaşkınlık ile aklın kalmadığı, duyu idrakinin ötesinde kalan, dünya hayatında mahlukatından gizli en Zâhir olan, yücelerin yücesi, en âli olan, kendisine şirk koşulmaktan da her dâim münezzeh, muallâ ve müteâl olandır.
d- "Rahman" ve "Rahim"
"Rahman" ve "Rahim" kelimeleri rahmetten gelmektedir. Sadece Allahu Teâlâ için kullanılan özel isimlerdir. Rahmet, lügat anlamı olarak incelik, acıma, şefkat etme, merhamet etme, affetme ve mağfiret manalarına gelir15. "Rahman" ve "Rahîm" kelimeleri ayrı ayrı sıfat-ı müşebbehe kipinde birer sıfattırlar. "Rahîm" kelimesi ayrıca mübalağa ile ism-i fâil kipi olabilir. "Rahman" ve "Rahîm" kelimeleri mübalağalı merhametli, çok rahmet sahibi manasına gelir. Hangisinin diğerinden, taşımış olduğu anlam bakımından daha kapsamlı olduğu tartışılmıştır. Kanaatimizce her iki sıfat da birbirlerini tamamlayan bir bütünlük içinde merhamet ve rahmet kelimelerinin en geniş anlamlarını ihtiva etmektedirler. Bu iki sıfatı aynı anda kendisinde bulundurmak sadece Allahu Teâlâ’ya has bir durumdur.
Böylesi anlamlar yumağı bir kelimenin Türkçemizde karşılığını bulacak bir kelime yoktur. Türkçemizdeki bağışlamak, esirgemek, acımak kelimeleri Allah (c.c.) hakkında zaaf ifade eder ve Arapça Rahman ve Rahim kelimelerinin tam karşılığı olamaz. "Rahmet"i "esirgemek" kelimesiyle de tercüme etmek doğru değildir. "Benden onu esirgedin" ve "Beni esirgemiyorsun’ cümlelerinden de anlaşıldığına göre esirgemek "kıskanmak" ve "korumak" mânâlarına gelir. Bu sebeple "esirgemek" kelimesi rahmetin tercümesi olmak şöyle dursun, takdiren tefsiri dahi olamaz16. Kendi terminolojimizde bir çeşit kalb inceliği olarak anlaşılan Rahmaniyet ve Rahimiyet bu şekliyle Allah’a isnad edilemez. Dolayısıyla "Rahmân, Rahîm, dediğimizde bunları Allah indindeki mânâlarıyla yorumlamalıyız. Bu durumda "Allah", "Rahman", "Rahim" gibi bazı Arapça terimlerin çevrilmeksizin olduğu gibi aktarılması gerekmektedir.
Besmelenin Manâsı
Bu kaçınılmaz uzun izahattan sonra bahsi geçen sakıncaları da göz önünde bulunduracak olursak Besmeleyi Türkçemize sadece "Rahman Rahim Allah’ın adı ile’ şeklinde çevirir, ardından gerekirse parantez içerisinde "isim", "Allah", "Rahmaniyet" ve "Rahimiyet" terimlerinin işaret ettiği (özel bir isim olması hasebiyle dinî bir şiârı dillendirme, Cenab-ı Hakkı ismiyle ta’zim etme, Uluhiyetini itiraf etme, O (c.c.)’na sığınma, nimetlerini hatırla(t)ma, O (c.c.)’ndan yardım dileme, O’nunla beraber olma, Allah’a adeta bütünlük içerisinde sarılma, bütün esmâ ve sıfatlarının ihtivâ ettiği anlamları) anlam ve hikmetler yumağını ilave olarak zikrederiz. Bütün bu itibarları hesap ederek Besmele’nin Türkçemize çevirisi aşağıdaki şekilde olabilir.
Rahman ve Rahim Allah’ın (zatını, sıfatlarını, fiilleri ve bütün esmasının işaret ettiği anlamlarıyla birlikte ihtiva eden isminden yardım alıp, O’nunla beraber olduğunu hissederek, O’nunla adeta yapışık gibi sarılarak, O’na sığınarak, O’na olan aşk ve vecd karşısında hayret, şaşkınlık ile aklın kalmadığı, duyu idrakinin ötesinde kalan, dünya hayatında mahlûkatından gizli ama en Zâhir olan, yücelerin yücesi ve en âli olan, kendisine şirk koşulmaktan da her dâim münezzeh, muallâ ve müteâl olan) adı ile.
Besmelenin Fazileti
"Bismillâhirrahmânirrahîm" bütün hayırlı işlerin başı ve arşıdır. Bu isme dayanan, sırtını bu isme veren aziz ve bahtiyar olur. Bu sözü kendine şiar edinen, bu sözün şemsiyesi altına girerek hareket eden iki cihanda da mutlu olacaktır. Kâinata meydan okuyabilir. Zira bu isim sihirli bir anahtar gibi her kapıyı açar.
Besmele öyle bitmez tükenmez bir hazinedir ki sahibini aziz kılar. Bunun içindir ki Efendimiz (s.a.v), müminleri her önemli işe başlarken besmele çekmeye teşvik etmiştir. Bu husus, besmeleyi Müslümanlar için bir şiar haline getirmiştir.
İhtivâ ettiği manası kâinatın sahibine bağlanmak, O’nunla ve O’nun hesabına hareket etmek gibi çok önemli bir hakikati vurgular. O’na itimat eden, O’na dayanan, O’nunla hareket eden yolda kalır mı?
"Bedevî Arap çöllerinde seyahat eden adama gerektir ki, bir kabile reisinin ismini alsın ve himayesine girsin tâ şakîlerin şerrinden kurtulup hâcâtını tedarik edebilsin. Yoksa, tek başıyla, hadsiz düşman ve ihtiyâcâtına karşı perişan olacaktır. İşte, böyle bir seyahat için, iki adam sahrâya çıkıp gidiyorlar. Onlardan birisi mütevazi idi, diğeri mağrur. Mütevazii, bir reisin ismini aldı; mağrur almadı. Alanı her yerde selâmetle gezdi. Bir kàtıu’t-tarîke rast gelse, der: “Ben filân reisin ismiyle gezerim.” Şakî def olur, ilişemez. Bir çadıra girse o nam ile hürmet görür. Öteki mağrur, bütün seyahatinde öyle belâlar çeker ki, tarif edilmez. Daima titrer, daima dilencilik ederdi. Hem zelil, hem rezil oldu."17
Besmelenin fazileti hakkında muteber tefsirlerde nakledilen birçok haber ve nükteler bulunmaktadır. Sıhhat açısından bazıları tartışılmış olsa bile bu makamda fezâil-i a’mâl babında zikredilmesi uygun olacağı kanaatindeyim.
"Besmelenin harflerinin (şeddeler sayılmayacak olursa) on dokuz olduğu söylendi. Bunda iki fayda vardır. İlki: Zebaniler de on dokuz tanedir. Böylece Allahu Teâla bu on dokuz harfe karşılık, zebanilerin azabını savuşturur. Diğeri: Allahu Teâlâ gece ve gündüzü yirmi dört saat olarak yarattı. Sonra beş ayrı saatte beş vakit namazı farz kıldı. Dolayısıyla besmelenin bu on dokuz harfi, yirmi dört saatten geriye kalan on dokuz saatte meydana gelen günahlar için kefaret olmuş oldu."18
"Ariflerden birisi besmeleyi yazdı ve bunun kefenine konulmasını vasiyet etti. Bunun üzerine ona. "Bundan ne umuyorsun? Denildi. O da: "Kıyamette şöyle derim: Allah’ım, Sen bir kitap gönderdin ve başına besmeleyi koydun. O halde bana, kitabının bu başlığına göre muamele et.19
"Bizans Kayseri, Hz. Ömer’e (r.a), devamlı baş ağrısı olduğunu ve bir ilaç göndermesini yazmıştı. Hz. Ömer (r.a) bir fes gönderdi. Kayser bu fesi başına koyduğunda baş ağrısı duruyor, çıkarınca başı tekrar ağrımaya başlıyordu. Bunun üzerine Kayser hayretler içinde fesi kontrol etmeye başladı. Fesin içinde Besmelenin yazılı olduğu bir kâğıt buldu."20
"Kadın sufilerin büyüklerinden olan Umretu’l-Fergâniyye’den cünüp ve hayızlı kimsenin besmeleden değil de, Kur’ân okumaktan menedilmesindeki hikmet nedir? Diye soruldu. -Besmele çekmek, dostun ismini anmaktır. Dost ise, dostunu anmaktan menetmez’ dedi."21
Şimdi besmelenin fazileti hakkında Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)’den vârid olan sahih hadisleri naklediyoruz:
Besmele İle Başlamayan Her İş Köksüzdür, Bereketsizdir, Kalıcı Değildir 
Ebû Hüreyre’den (r.a) rivayet edilen bir hadiste Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: Besmele ile başlamayan her iş bereketsizdir, devam etmez, köksüzdür. (Müsned, II/259)
Besmele Öyle Kıymetli Bir Kelimedir ki Murdarı Helal Hale Getirir
Adiyy ibn Hatim (r.a) Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem)’e köpek avının hükmünü sordum, şöyle buyurdu: “Sen öğretilmiş köpeğini salıverdin de o da avı öldürdüğü zaman, sen o avı ye. Köpek avı yediği zaman ise artık sen o avdan yeme. Çünkü köpek avı ancak kendi nefsi için tutmuştur”. Köpeğimi salıveriyorum da onunla beraber başka bir köpek daha buluyorum? dedim. Rasûlullah: “Bu hâlde yeme. Çünkü sen besmeleyi ancak kendi köpeğinin üzerine çekmiştin, başka köpek üzerine besmele çekmemiştin” buyurdu. (Buhari, Vudu, 33)
Adiyy b. Hâtim bir rivayetinde, “Ya Rasulullah ben öğretilmiş köpekleri salıyorum bana (av) tutuyorlar. Üzerine besmelede çekiyorum dedim.” Bunun üzerine “Öğretilmiş köpeğini saldığın üzerine besmelede çektiğin vakit ye!” (Müslim, Sayd ve Zebaih, 1)
Bize Ahmed b. Yûnus; şu silsile ile rivayette bulundu: Züheyr, Esved b. Kays,Yahya b. Yahya, Ebû Hayseme, Esved b. Kays, Cündeb b. Süfyan Cündeb b. Süfyan anlatıyor: Allah’ın Resulü ile birlikte bir kurbanda beraberdik. Selam vererek namazını tamamladıktan sonra kurban edilmiş hayvanlar gördü. Bu kurbanların Peygamber daha namazdayken kesildiği anlaşılıyordu. Efendimiz (bu manzara üzerine): “Bayram namazını kılmadan -veya "biz bayram namazını kılmadan’ da demiş olabilir- kurbanını kesmiş olanlar kestiği hayvanın yerine bir daha kurban kesmelidir. Namazdan önce kurban kesmeyenler ise haydi Allah’ın adıyla kurbanlarını kessinler. "Kim kurbanını namazı kılmazdan —yahut biz namazı kılmazdan önce kesti ise onun yerine bir başkasını kessin) Kim kesmediyse besmele ile kessin!" buyurdular. (Müslim, Edahi, 1)
Besmele Öyle Kıymetli Bir Kelimedir ki Yemek ve Meskenin Bereketini Artırır
İbn Mâce’nin bildirdiğine göre, Hişâm b. Ammâr, Davud b. Rüşd ve Muhammed b. es-Sabbâh dediler ki: "Bize Velîd b. Müslim anlattı’. İnsanlar: "Ey Allah’ın Resulü! Biz yemek yiyoruz, fakat doymuyoruz" dediler. (Peygamber Efendimiz de onlara): "Her halde siz (yemeği) ayrı ayrı yiyorsunuzdur (değil mi)?” diye sordu. (Onlar da): "Evet" cevabını verdiler. (Bunun üzerine Hz. Peygamber): “Yemeği toplu halde yiyiniz ve üzerine besmele çekiniz. (O zaman) Allah o yemeğe bereket verir, (karnınız doyar)” buyurdular.( İbn Mâce, Et’ime, 17)
Bize Yezid b. Harun haber verip (dedi ki), bize Hişam, Budeyl’den, (O) Abdullah b. Ubeydillah b. Umeyr’den, (O da) Hz. Aişe’den (naklen) haber verdi ki; Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem) ashabından altı kişi ile bir yiyecek yiyordu. Derken bir bedevi geldi ve onu iki lokmada yiyip (bitirdi). Bunun üzerine Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: “Bakınız, şayet O, Allah’ın adını ansaydı (besmele çekseydi, yemek) size yetecekti! Binaenaleyh, biriniz (bir şey) yediğinde Allah’ın ismini ansın, (besmele çeksin). Şayet Allah’ın ismini anmayı (başında) unutursa; “Bismillah evvelehu ve ahireh: Başında ve sonunda Allah’ın adıyla (başlarım!)” desin. (Darimi, Et’ıme, 1)
Bana İshâk b. Mansûr da rivayet etti: Bize Bavh b. Ubâde haber verdi: Bize İbn-i Cüreyc rivayet etti: Bana Atâ’ haber verdi ki: Câbir b. Abdillah’ı şunu söylerken işitmiş. Resûlüllah (sallallahu aleyhi ve sellem): "Gece karanlığı bastığı -yahut gecelediğiniz- vakit çocuklarınızı (çıkmaktan) men edin. Çünkü Şeytanlar o zaman dağılır. Gecenin bir kısmı gitti mi onları salın. Kapıları kapayın ve besmele çekin. Çünkü Şeytan kapalı kapı açamaz. Tulumlarınızı bağlayın ve Besmele çekin! Kaplarınızı örtün ve besmele çekin! Kaplarınızın üzerine aykırı bir şey olsun koyun. Kandillerinizi de söndürün!" buyurdular. (Müslim, Eşribe, 97)
Bize Muhammed b. Müsennâ el-Anezî rivayet etti: Bize Dahhâk (yâni Ebû Asım) İbnü Cüreyc’den rivayet etti: Bana Ebû’z-Zübeyr, Câbir b. Abdillah’dan naklen haber verdi Câbir, Peygamber (sallallahu aleyhi ve selem)’i şöyle buyururken işitmiş: "Bir adam evine gireceği vakit, girerken ve yemek yerken Allah’ı anarsa şeytan (yardımcılarına) sizin için ne mesken var, ne akşam yemeği! der. Ama evine girerken Allah’ı anmazsa, şeytan: Meskene yetiştiniz, der. O adam yemeğine başlarken besmele çekmezse, şeytan: Hem meskene, hem akşam yemeğine yetiştiniz, der." (Müslim, Eşribe, 103)
Bana Amru’n-Nâkıd da rivayet etti: Bize Abdullah b. Ca’fer Er-Rakkî rivayet etti. Bize Ubeydullah b. Amr, Abdülmelik b. Umeyr’den, o da Abdurrahman b. Ebî Leylâ’dan, o da Enes b. Mâlik’den naklen rivayet etti. Enes şöyle demiş: "Ebû Talha, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in kendisine has olmak üzere yemek yapmasını Ümmü Süleym’e emretti. Sonra beni ona gönderdi..." Ve râvi hadîsi nakletmiştir. Bu hadîste şöyle de demiştir: "Bunun üzerine Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem) elini koydu ve onun üzerine besmele çekti. Sonra : "On kişiye izin ver!" dedi. Ebû Talha da onlara izin vererek girdiler. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Yeyin ve besmele çekin!" dedi. Onlar da yediler. Bunu seksen kişiye yaptı. Bundan sonra Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ile ev sahipleri yediler. Ve artık bıraktılar." (Müslim, Eşribe, 143)
Ebû Dâvud’un, İbrahim b. Musa er-Râzî-el-Velîd b. Müslim-Vahşî b. Harb-Babası- Dedesi isnadıyla aktardığına göre, Vahşî b. Harb’in dedesi anlatıyor: “Peygamber’in Ashabı (Hz. Peygambere): "Ey Allah’ın Resulü! Biz (yemek) yiyoruz, fakat doymuyoruz’ dediler. (Peygamber Efendimiz de onlara): "Her halde siz (yemeği) ayrı ayrı yiyorsunuzdur (değil mi)?” diye sordu. (Onlar da): "Evet" cevabını verdiler. (Bunun üzerine Hz. Peygamber): “Yemeği toplu halde yiyiniz ve üzerine besmele çekiniz. (O zaman) Allah o yemeğe bereket verir, (karnınız doyar)” buyurdular. Ebû Dâvûd şunları söylemektedir: ( Ebu Davud, Eti’me, 14)
Besmele Şeytanın Şerrinden Emin Kılar
Bize İshak b. Musa El-Ensârî rivayet etti: Bize Enes b. Iyâz rivayet etti: Bize Ubeydullah rivayet etti: Bana Saîd b. Ebî Saîd El-Makburî babasından, o da Ebû Hüzeyfe’den naklen rivayet etti ki: Resûlüllah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuşlar: "Biriniz döşeğine uzandığı vakit gömleğinin kenarını tutsun da onunla döşeğini silksin ve besmele çeksin! Çünkü o kendinden sonra döşeğinde ne kalacağını bilmez. Yatmak istediği vakit sağ tarafına yaîsm ve: Allahım! Seni tenzih ederim. Ey Rabbim! Yanımı ancak seninle (döşeğe) koydum. Onu ancak seninle kaldırırım. Nefsimi tutarsan onu affeyle! Salarsan onu sâlih kullarını koruduğun şeyle koru! desin." (Müslim, Zikir ve Dua ve Tevbe ve İstiğfar, 64)
Peygamber (sallallahu aleyhi ve selem)’den Câbir b. Abdillah tarafından (rivayet edilen) şu (bir önceki hadis) tamamıyla olmamakla beraber (bir de ez-Zübeyr vasıtasıyla yine Câbir b. Abdillah’dan rivayet olunmuştur. Bu rivayete göre Hz. Peygamber): “Çünkü şeytan (besmeleyle) kapanmış olan kapıyı açamaz, (kabın ağzını örten) bağı çözemez, (ağzı örtülü olan) kabı açamaz. (Bunları yaparken besmele çekmeyi unutmayın). Çünkü (besmele çekmezseniz) küçük fare, insanların evlerini ateşe verebilir” buyurmuştur. (Ebu Davud, Eşribe, 22)
Bize Cerîr, Mansûr’dan; o da Salim ibn Ebi’l-Ca’d’dan; o da Kurayb’dan; o da İbn Abbâs (r.a)’dan tahdîs etti. İbn Abbâs, bunu Peygamber’e ulaştırıyordu. Peygamber (sallallahu aleyhi ve selem) şöyle buyurmuştur: “Herhangi biriniz eşine (cinsî münâsebet için) geldiği zaman bismillah, Allâhumme cennibnâ’ş-şeytâne ve cennibi’ş-şeytâne mâ razaktenâ (Allah’ın ismiyle, yâ Allah, bizleri şeytândan uzaklaştır ve şeytânı da bize ihsan ettiğin çocuktan uzak kıl) der de, onların arasında bir çocuk takdir olunursa, şeytân o çocuğa zarar veremez.” (Buhari, Vudu, 8)
Besmele Manevi Temizliği Getirir
Ebû Sûfyân b. Huveytib (r.a.), ninesinden o da babasından bize bildirdiğine göre, şöyle demiştir: Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve selem)’den işittim buyurdular ki: “Abdest’e başlarken besmele çekmeyen kimsenin abdesti yoktur.” (Tirmizi, Tahare, 20)
Bize Ubeydullah b. Sa’îd haber verip (dedi ki), bize Ebû Amir el Akadî rivayet edip (dedi ki), bize Kesîr b. Zeyd rivayet etti. (O dedi ki), bana Rubeyh b. Âbdirrahman b. Ebî Sa’ıd el-Hudrî, babasından, (O) dedesinden (O da) Hz. Peygamber’den (sallallahu aleyhi ve selem) (naklen) rivayet etti (ki, Hz. Peygamber) şöyle buyurdu: Başında Allah’ın ismini zikretmeyen, (besmele çekmeyen) için abdest yoktur.” (Muvatta, Sıfatu’n-Nebî, 10)
Besmele Öyle Kıymetli Bir Kelimedir ki Açılmaz Kapıları Açar
Bize Abdullah b. Amr b. Ebân haber verip (dedi ki) bize Abdurrahman b. Muhammed el-Muhâribî, Abdulvâhid b. Eymen el-Mekki’den, (o da) babasından (naklen) rivayet etti (ki Eymen) şöyle dedi: Câbir b. Abdillah’a; “Bana, Resulullah’ın (sallallahu aleyhi ve sellem) bizzat kendisinden duymuş olduğun bir haberini naklet (ki) ben (de) onu senden (naklen) rivayet edeyim!” dedim. Bunun üzerine o şöyle dedi: Biz Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ile beraber Hendek Günü’nde (hendek) kazıyorduk. Neyse, hiçbir yemek yememiş, (zaten) buna imkân ve güç (de) bulamamış bir halde üç gün kaldık. Derken hendekte (kazmanın işlemediği) sert bir yer ortaya çıktı. Resûlullah’ın (sallallahu aleyhi ve sellem) yanına gelip: “Ya Resûlallah, dedim, hendekte sert bir yer ortaya çıktı (bir bakıverseniz!)”. (Bu arada) biz üzerine su serptik. Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi ve selem) karnına (açlıktan) bir taş sarılmış olduğu halde kalktı, kazmayı veya küreği aldı. Ardından üç defa besmele çekip (sert yere) vurdu. Bunun üzerine (o yer) akıp dağılan bir kum yığını haline geldi… (Darimi, Mukaddime, 7)
Besmele Şifa Hazinesidir
Bana Ebu’t-Tâhir ile Harmele b. Yahya rivayet ettiler: Bize İbni Vehb haber verdi: Bana Yûnus, İbni Şihâb’dan naklen haber verdi. (Demiş ki): Bana Nâfi’ b. Cübeyr b. Mut’ım, Osman b. Ebî’l-Âs, es-Sekafi’den naklen haber verdi ki: Osman Müslüman olalıdan beri vücudunda hissettiği bir ağrıdan Resûlüllah (sallallahu aleyhi ve sellem)’e şikâyette bulunmuş. Resûlüllah (sallallahu aleyhi ve sellem) kendisine: "Elini vücudunun ağıran yerine koy ve üç defa bismillah de! Yedi defa da hissettiğim ve sakındığım ağrının şerrinden Allah’a ve kudretine sığınırım de!" buyurmuşlar. (Müslim, Selam, 67)
Besmele Mahremiyete Perdedir
Ali bin Ebu Talib (ra)’den, Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu, rivayet edilmiştir. “Cinler ile Ademoğullarının avret yerleri arasındaki perde kişinin helaya girmek istediği zaman "bismillah’ demesidir.” (İbn Mâce, Tahâret,)
Ali b. Ebî Tâlib (r.a.)’den rivâyet edildiğine göre, Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Cinlerin gözleri ile Ademoğlunun görünmemesi gereken yerleri arasındaki perde, tuvalete girerken okudukları “bismillah” sözüdür.” (Tirmizi, Cum’a, 73)
Öz
Bir sözcüğün ne anlama geldiğini anlayabilmek için öncelikle o sözcüğün aslını araştırmak, metot olarak takip edilecek ilk ve en önemli aşamadır. Bu çalışmada besmelenin öncelikle etimolojik açıdan yapısı ve anlamı araştırılmakta, ardından da önemi gözler önüne serilmektedir.
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla anlamına gelen "Bismillâhirrahmânirrahîm" âyetinin adıdır. Besmeleye "Allah'ın adını anmak" anlamına gelen "tesmiye" de denir. Besmele, Neml sûresinin 30. âyetinin bir bölümü ve Fâtiha sûresinin ilk âyetidir. Tevbe sûresi hâriç diğer sûrelerin başında besmele yazılmıştır. Sûre başlarındaki besmeleler, müstakil birer âyettir. Ancak o sûreye dahil değildir.
Peygamberimiz (a.s.) her hayırlı işe besmele ile başlanmasını tavsiye etmiş ve "Besmele ile başlanmayan her iş bereketsiz ve sonu güdüktür" buyurmuştur (Aclûni, Keşfü'l-Hafa, II,174). Kur'ân okumaya, bir şey yiyip içmeye ve bir işe başlanırken besmele çekilir. Kur'ân'da Allah'ın adı anılmadan kesilen hayvanların etlerinin yenmeyeceği bildirilmiştir (En'âm, 6/121).
Besmele çeken insan; başka bir varlık adına değil sâdece Allah adına, O'nun rızası için ve O'nun izniyle başlıyorum, demiş olur. Besmelede Yüce Yaratıcının üç ismi geçmektedir: Allah, Rahman ve Rahim. Besmele çeken Kur'ân okumuş ve Allah'ı anmış olur.

Besmelenin fazileti:

İlk yazılan, Besmeledir. Âdem aleyhisselama ilk gelen, Besmeledir. Müminler, Besmele yardımı ile, Sırâttan geçer. Cennet davetiyesinin imzası Besmeledir. Peygamberimiz, (Hoca çocuğa, Besmele okur, çocuk da söyleyince, Allahü teâlâ, çocuğun ve anasının ve babasının ve hocasının Cehenneme girmemesi için senet yazdırır) buyurdu.

Euzü okumak, (Euzü billâhi mineş-şeytânirracîm),

Besmele okumak ise, (Bismillâhirrahmânirrahîm) demektir.

Hadis-i şerifte, (Kur'an-ı kerime saygı göstermek, Euzü okuyarak başlamakla olur ve Kur'an-ı kerimin anahtarı, Besmeledir) buyuruldu. Sure okurken, Euzü Besmele okunur. Âyet-i kerime okurken, âlimlerin çoğuna göre, yalnız Euzü okunur. Sure veya âyet okumaya başlarken Euzü okumak vacip, Fatiha okumaya başlarken Besmele okumak da vaciptir. Diğer surelere başlarken Besmele okumak sünnettir.

Namazda, Sübhaneke okuduktan sonra Euzü Besmele okumak sünnettir. Allahü teâlâ, (Kur'an-ı kerim okuyacağın zaman E'uzü söyle) buyuruyor. (Nahl 97)

Kesin haram olduğu bilinen bir şeyi mesela şarap içerken veya domuz eti yerken Besmele çekmek küfürdür.

İyi işlere Besmele ile başlamalıdır! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Besmele ile başlanmayan her önemli iş noksan kalır.) [Beyheki>

(Eve girerken Besmele çekilirse, şeytan, “Bu eve girmeme imkan yok” der, dönüp gider.) [Tibyan>

(Amel defterinde 700 Besmele bulunanı Allahü teâlâ Cehennemden çıkarır.) [Tergibussalat>

(Besmele ile yazı yazanın haceti kolaylaşır, Allahü teâlâ da razı olur.) [Deylemi>

(Besmele ile işe başlayanın günahları af olur.) [İ. Rafii>

(Yemeğe Besmele ile başlayıp, sonunda Elhamdülillah diyenin, daha sofra kalkmadan günahları af olur.) [Taberani>

(Besmele ile yenen yemek bereketli olur.) [İbni Mace>

(Sıkıntıya düşen, “Bismillahirrahmanirrahim ve lâ havle ve lâ kuvvete illa billahil aliyyil azim” derse, her türlü sıkıntıdan kurtulur.) [Deylemi>

(Bin kere Besmele okuyanın dört bin büyük günahı af olur.) [Tergibussalat>

(Soyunurken çekilen Besmele, cinlere perde olur, avret yerlerini göremezler.) [İ. Ebiddünya>

(Helaya girerken çekilen Besmele, cinlere perde olur, avret yerlerini göremezler.) [T. Salat>

(Besmele yazılı bir kağıdı, yerden kaldıran sıddıklardan yazılır.) [Tergibussalat>

(Besmelesiz koku sürünen, şeytanlara da koku sürmüş olur.) [İbni Sünni>

Şeytandan korunmak için, yemeğe Besmele ile başla!) [Taberani>

(Su içerken Besmele çek, bitince de, Elhamdülillah de ve üç nefeste iç!) [İbni Sünni>

(Yemeğe başlarken, Besmele çekin! Eğer unutursanız, hatırladığınız zaman "Bismillahi alâ evvelihi" deyiniz!) [Tirmizi>
 

besmele yazılışı türkçe
besmele yazılışı ve okunuşu gör
arapça besmele yazılışı gör
euzu besmele nasıl yazılır
besmele nasıl söylenir
euzu besmele
besmele yazısı

BESMELE VE ANLAMI

B E S M E L E



Besmele; Anlam ve Mâhiyeti
Kur'an ve Besmele
Besmelenin Anlam Derinlikleri
Besmele, Allah'la Yapılan Bir Sözleşme Gibidir
Besmele, Her Peygamber ve Ümmetinin Kullandığı Bir Şifredir
Besmele, Allah'tan İzin ve Onay İstemektir
Besmele, Laik Mantığı Protestodur
Besmele Çekmenin Hükmü
Besmele Şuurunun Mü'mine Kazandırdıkları
besmele yazılışı ve anlamı
euzu besmele arapça yazılışı
besmele arapça yazılışı
6 stilde besmele yazılışı

2 yorum: